जागतिक मानसिक आरोग्य दिन

10 ऑक्टोबर ही तारीख जगात जागतिक मानसिक आरोग्य दिन म्हणून सर्वत्र साजरी केली जाते. 

या दिनाची पार्श्वभूमी

जागतिक मानसिक आरोग्य दिन (10 ऑक्टोबर) हा दिवस जागतिक मानसिक आरोग्य प्रशिक्षण, जागरूकता आणि पुरस्कर्ता यासाठी आहे. हा दिवस जागतिक मानसिक आरोग्य फेडरेशन (World Federation for Mental Health) यांच्या पुढाकाराने सन 1992 मध्ये प्रथम साजरा करण्यात आला. WFMH ही एक जागतिक मानसिक आरोग्य संस्था आहे आणि याचे सदस्य आणि संपर्क 150 हून अधिक देशांमध्ये आहेत.

मानसिक आरोग्याबाबत जागतिक परिस्थिति आणि त्यामध्ये भारत

मानसिक आरोग्य विकार हा जगभरात आढळणारा सामान्य विकार आहे. जागतिक आरोग्य संघटनेनुसार, जगभरात मानसिक विकाराने ग्रस्त लोकांची संख्या अंदाजे 450 दशलक्ष आहे. भारतात हीच संख्या एकूण 1.5 दशलक्ष आहे, यामध्ये मुले आणि पौगंडावस्थेतील समस्या यांच्या समावेशासह विविध मानसिक आरोग्य समस्यांचा समावेश होतो.

मानसिक विकारामध्ये, व्यक्तीच्या आजूबाजूला आढळणार्‍या परिस्थिति आणि त्या व्यक्तीची विचारसरणी यामध्ये जेव्हा तफावत निर्माण होते आणि ती व्यक्ति आलेल्या परिस्थितीला स्वीकारू शकली नाही त्यावेळी अश्या विकारांचा जन्म होतो. यामधून त्या व्यक्तीमध्ये असामान्य वर्तन तयार होते.

या गंभीर परिस्थितीला ओळखता, भारत सरकारने सन 1982 मध्ये राष्ट्रीय मानसिक आरोग्य कार्यक्रम (NMHP) सुरू केले होते. आजही भारतामध्ये मानसिक आरोग्याबद्दल जागृती नाही आणि त्या अभावी भविष्यात याचा उद्रेक होण्याचे संकेत निर्माण झाले आहे. जनसामान्यांना हे समाजाने अत्यावश्यक झाले आहे की, हा आजार नसून ही एक परिस्थिति आहे.  

मानसिक आजाराची मूळ कारणे

मानसिक आरोग्य समस्येला कारणीभूत ठरणारी विविध कारणे खालीलप्रमाणे आहेत:

• कुटुंबातील चिंता, एकाकीपणा, मित्रांकडून दबाव, कमी प्रतिष्ठा, मृत्यू किंवा घटस्फोट यामधून निर्माण होणारा ताण.
• अपघात, दुखापती, हिंसा, बलात्कार झाल्याने होणारा मानसिक आघात
• अनुवांशिक विकृती
• मेंदूला दुखापत / दोष
• मद्य आणि अमली पदार्थ च्या आहारी गेल्यामुळे.
• मेंदूला नुकसान पोहचल्यास होणारे संक्रमण

आपले पाठ टाचण हे महत्वपूर्ण अँप डाउनलोड करण्यासाठी येथे क्लीक करा.